Biến chứng thần kinh tâm thần do nghiện rượu. (ảnh minh họa). |
Rối loạn vận động mắt với các biểu hiện như liệt vận động mắt cả hai bên đi kèm hiện tượng giả giật nhãn cầu, bệnh nhân mất vận động nhãn cầu sang ngang hai bên hay vận động nhãn cầu theo chiều dọc
Chia sẻ bí quyết chăm sóc SỨC KHỎE cho mọi nhà! | |
Biến chứng thần kinh tâm thần do nghiện rượuRối loạn vận động mắt với các biểu hiện như liệt vận động mắt cả hai bên đi kèm hiện tượng giả giật nhãn cầu, bệnh nhân mất vận động nhãn cầu sang ngang hai bên hay vận động nhãn cầu theo chiều dọc Các rối loạn về thần kinh thường gặp ba chứng điển hình là:
- Rối loạn vận động mắt với các biểu hiện như liệt vận động mắt cả hai bên đi kèm hiện tượng giả giật nhãn cầu, bệnh nhân mất vận động nhãn cầu sang ngang hai bên hay vận động nhãn cầu theo chiều dọc. Đặc biệt bệnh nhân có hiện tượng nhắm mắt vào nhưng không mở được mắt ra do liệt thần kinh số 6 nên mỗi khi muốn mở mắt lại phải lấy tay vén mi lên mới mở mắt ra được làm cho sinh hoạt rất bất tiện, ở đây cần phân biệt với hiện tượng liệt mi mắt trong bệnh nhược cơ. Ngoài ra còn có hiện tượng viêm thị thần kinh hậu nhãn cầu và viêm gai thị khi soi đáy mắt.
- Hiện tượng tăng trương lực cơ giống như rối loạn ngoại tháp gặp trong bệnh Parkinson hay do tác dụng phụ của thuốc an thần kinh. Hiện tượng này làm cho bệnh nhân bị cứng cơ, vận động chậm chạp, đi lại mất thăng bằng rất dễ ngã, cứng hàm làm cho bệnh nhân nhai nuốt khó, chảy rớt dãi do không nuốt được nước bọt.
- Rối loạn dáng đi, đi lại khó khăn, dáng đi chậm chạp cứng đờ, dễ ngã do mất thăng bằng và phối hợp vận động.
Ngoài tam chứng trên, bệnh nhân còn có một số triệu chứng thần kinh khác như: múa vờn, giật cơ, nói khó, nói lắp, viêm đa rễ thần kinh vận động cảm giác, tăng cảm giác đau, chúm miệng, co quắp bàn tay, liệt mặt làm cho nét mặt mất biểu lộ cảm xúc, liệt dây thần kinh tam thoa, liệt thần kinh lưỡi hầu làm khó nuốt, nói khó...
Các dấu hiệu cơ thể chung: nhịp tim nhanh, hạ huyết áp dễ gây trụy mạch, sốt, ra nhiều mồ hôi, rối loạn hô hấp, rối loạn nước điện giải, điện não bất thường.
Về xét nghiệm: tăng acid pyruvic máu, giảm protid máu...
Tiến triển của bệnh: nếu điều trị kịp thời, bệnh có thể phục hồi tốt. Các biện pháp chủ yếu là cai rượu, dùng vitamin B1 liều cao. Tuy nhiên, có một số trường hợp để lại di chứng như giật nhãn cầu, viêm đa rễ thần kinh. Nếu nặng hơn, bệnh nhân có thể bị mất trí hoặc chuyển sang hội chứng Korsakoff.
Hội chứng Korsakoff
Đây là một chứng bệnh với các biểu hiện rối loạn tâm thần phối hợp với tổn thương đặc biệt về trí nhớ và các dấu hiệu thần kinh mà chủ yếu là viêm đa rễ thần kinh cảm giác vận động kèm teo cơ. Nguyên nhân chính là do tổn thương ở củ núm vú hai bên và vòng Paper (vòng nối hải mã - núm vú - đồi thị). Hội chứng Korsakoff thường gặp ở người nghiện rượu mạn tính có thiếu hụt vitamin B1 trầm trọng.
+ Khởi bệnh thường đột ngột nhân mắc một bệnh nhiễm khuẩn nào đó hay một tình trạng ngộ độc rượu cấp tính hay sau khi ra khỏi tình trạng sảng run do rượu hay là một biến chứng của điều trị giải độc.
+ Các biểu hiện chủ yếu
Hội chứng quên:
- Quên thường là thuận chiều (quên về sau) đây là quên do quá trình bảo tồn trí nhớ bị thương tổn, bệnh nhân thường quên dần dần, bắt đầu là quên ngày tháng, sau đó là không thể giữ lại bất kể một kỷ niệm nào. Trí nhớ tức thì vẫn còn, bệnh nhân vẫn có thể nhắc lại ngay nhưng một lúc sau thì quên. Các kỷ niệm cũ, bệnh nhân còn nhớ tốt.
- Bịa chuyện: bù vào việc quên, bệnh nhân thường kể bịa các câu chuyện khá là logic và có liên quan, điều này có thể che giấu sự suy giảm trí nhớ. Các biểu hiện này thường rất kín đáo, chỉ khi hỏi kỹ mới phát hiện ra.
- Hiện tượng nhớ nhầm: bệnh nhân có hiện tượng nhận nhầm, các kỷ niệm sai lệch, điều này thường phối hợp với bịa chuyện gây ra hiện tượng "hoang tưởng về trí nhớ".
Các rối loạn về cảm xúc hành vi:
Bệnh nhân thường thay đổi tính cách, trở nên cáu bẳn, cảm xúc không ổn định, có khi vô tâm, thờ ơ bàng quan hay tăng cảm xúc, dễ lo âu hay biểu hiện loạn khí sắc như khoái cảm ngây ngô...
Các dấu hiệu thần kinh
+ Viêm rễ thần kinh cảm giác vận động kèm teo cơ như đã nói ở trên.
+ Rối loạn định hướng thời gian: có hiện tượng lầm tưởng thời gian lùi lại trong quá khứ, định hướng không gian ít bị ảnh hưởng.
+ Tiến triển của hội chứng Korsakoff.
- Nếu không được điều trị sẽ dẫn đến hội chứng lú lẫn mất trí.
- Nếu điều trị, bệnh có thể phục hồi với di chứng quên từng mảng hoặc có thể tiến triển thành mất trí hoặc dẫn đến rối loạn dưỡng do viêm đa rễ thần kinh... Nói chung tiên lượng của bệnh phụ thuộc vào việc ngộ độc rượu nhiều hay ít và các biến chứng cơ thể khác do rượu.
+ Điều trị chủ yếu là điều trị ngộ độc rượu, tức là phải cai được rượu lâu dài kết hợp với điều trị bổ sung vitamin B1 hay vitamin nhóm B liều cao.
BS. Lê Đào Nghĩa(SK&ĐS) | 
