Stress dưới góc độ Tâm lý học. (ảnh minh họa). |
Thuật ngữ stress hay căng thẳng xuất hiện rất nhiều trong đời sống thường ngày. Nó được hiểu như là những điều khó chịu và áp lực trong cho cá nhân.
Chia sẻ bí quyết chăm sóc SỨC KHỎE cho mọi nhà! | |
Stress dưới góc độ Tâm lý họcThuật ngữ stress hay căng thẳng xuất hiện rất nhiều trong đời sống thường ngày. Nó được hiểu như là những điều khó chịu và áp lực trong cho cá nhân. <br /
 Thuật ngữ stress hay căng thẳng xuất hiện rất nhiều trong đời sống thường ngày. Nó được hiểu như là những điều khó chịu và áp lực trong cho cá nhân. Tuy nhiên trong tâm lý học, một ngành khoa học có rất nhiều ứng dụng và nghiên cứu về hành vi và sức khỏe tâm thần lại hiểu stress dưới một góc độ khác.
Walter Cannon (1927) là người đầu tiên đưa ra khái niệm về stress. Ông quan sát một loạt phản ứng bản năng trong giới tự nhiên gọi là phản ứng “Chống hoặc chạy”. Mỗi khi các loài vật đối mặt với kẻ săn mồi, chúng phải quyết định chống cự hay chạy chốn. Trong cả hai tình huống này, nhịp tim và huyết áp tăng cao, tăng nhịp thở, tăng hoạt động cơ bắp. Thị lực và thính lực hoạt động mạnh hơn để đạt được hiểu qua tốt hơn. Theo ông, đây là một phản ứng được “cài đặt sẵn” về mặt sinh học, cho phép mỗi cá nhân có thể ứng phó với những tác nhân gây đe dọa từ môi trường bên ngoài.
Định nghĩa của Walter Cannon tập trung nhiều vào khía cạnh sinh học của stress. Stress được hiểu đơn thuần là phản ứng “cài đặt sẵn” của cơ thể trước những nhân tố gây hại nhằm huy động sức mạnh của cơ thể để ứng phó. Khái niệm “cài đặt sẵn” của Cannon gợi ý rằng chúng ta có thể dựa vào những biểu hiện của cơ thể để nhận ra mình trong tình trạng stress hay không vì những phản ứng của cơ thể này là có xu hướng lặp lại nên có thể dự đoán được đối với mỗi cá nhân.
Trong bốn thập kỉ qua, so với thời kỳ ban đầu những nghiên cứu về stress đã có những sự phát triển đáng kể. Sau đây là một số những định nghĩa đáng chú ý:
Căng thẳng xuất hiện khi cá nhân nhận thấy rằng họ không thể ứng phó/ đáp ứng được với những yêu cầu đối với họ hoặc đe dọa sự tồn tại khỏe mạnh của họ. R.S. Lazarus (1966).
Stress là kết quả của sự mất cân bằng giữa những yêu cầu và những nguồn lực.
R.S. Lazarus and S. Folkman (1984). Stress, Appraisal and Coping. New York: Springer.
Một định nghĩa đơn giản về stress có thể được sử dụng là: stress xuất hiện khi áp lực vượt quá khả năng thông thường của bạn để ứng phó. S. Palmer, 1999.
Theo các định nghĩa này, stress được hiểu dưới góc độ một hiện tượng nhận thức của cá nhân. Nhận thức này bao gồm việc nhìn về sự việc: nó có chứa đựng yêu cầu đối với các nhân không, nó có đe dọa chủ thể không; và nhìn nhận về khả năng ứng phó của mình: liệu bản thân mình có đủ nguồn lực để đáp ứng được với những yêu cầu và đe dọa đó không. Như vậy ở đây stress được hiểu trong mối quan hệ giữa con người và môi trường bên ngoài. Tuy nhiên yếu tố môi trường không quyết định mức độ của stress mà chính việc nhìn nhận của con người về kích thích từ môi trường mới quyết định mức độ căng thẳng của sự kiện đó.
Theo Share | 
