Co giật không phải là bệnh mà là triệu chứng của một bệnh nào đó, với biểu hiện gồng cứng người hoặc co giật (chân tay hay toàn thân) trong một khoảng thời gian. Nó hiếm khi để lại di chứng nhưng có thể gây hậu quả nặng nề nếu xử trí sai.

Các nguyên nhân gây co giật

- Ở trẻ sơ sinh: Trẻ bị ngạt khi sinh do chuyển dạ kéo dài, bà mẹ bị suy thai, xuất huyết. Cơn co giật còn xảy ra ở những trẻ bị hạ canxi (ít gặp), hạ đường huyết, nhiễm trùng nặng, mẹ cho bú quá thưa, viêm màng não.

- Ở trẻ lớn: Thường là co giật do sốt cao (hay gặp ở trẻ 6 tháng đến 6 tuổi). Trẻ thường co giật toàn thân, cơn ngắn. Sau cơn giật, trẻ hoàn toàn tỉnh táo. Nếu sau co giật, trẻ bị mê hoặc giật tiếp cơn khác thì có thể là do bệnh viêm não, màng não.

Ngoài ra, trẻ lớn còn có thể bị co giật do hạ đường huyết, hạ canxi máu, viêm não, xuất huyết não hay màng não, sốt rét thể não, ngộ độc cây mã tiền, thuốc chuột và chì.

Cách xử trí

- Để tránh ngạt thở, nên đặt trẻ nằm nghiêng một bên, đầu luôn luôn thẳng hoặc hơi thấp với thân người để đờm nhớt chảy thoát ra ngoài.

- Trẻ co giật dễ cắn lưỡi gây chảy máu. Vì vậy nên lấy một vật mềm (như khăn, quần áo sạch xếp lại) chặn vào giữa 2 hàm răng.

- Với trẻ co giật do sốt cao, cần cho dùng thuốc hạ nhiệt đường uống hoặc đặt hậu môn (viên 80 mg với trẻ dưới 1 tuổi, viên 150 mg với trẻ trên 1 tuổi). Ngoài ra, cần kết hợp lau mát hai bên nách và bẹn bằng nước ấm hoặc nước thường (không dùng nước đá). Nếu trẻ nóng quá thì lau cả người.

Chứng sốt cao co giật ở trẻ thường tái phát. Vì vậy, với những trẻ từng bị chứng này, nếu bị sốt, phải theo dõi nhiệt độ 15 phút một lần và cho dùng thuốc hạ sốt khi thân nhiệt lên đến 38 độ C (thường trẻ sốt trên 38,5 độ C mới co giật). Khi gửi nhà trẻ, phải báo cáo cho giáo viên biết trẻ hay bị co giật khi sốt cao.

- Đưa ngay trẻ đến bệnh viện cấp cứu (dù trẻ đang co giật hay đã hết cơn co giật) để bác sĩ xác định nguyên nhân gây co giật và có biện pháp điều trị thích hợp.

BS Bạch Văn Cam, Tuổi Trẻ