Cẩn thận với thuốc chống loãng xương biphosphonat. (ảnh minh họa). |
Loãng xương là bệnh của tuổi già đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh. ở những người này, quá trình hủy xương lớn hơn quá trình tạo xương. Thuốc chống loãng xương bao gồm loại kích thích việc tạo xương (ví dụ như teriparatid) và loại thuốc ức chế sự hủy xương (ví dụ các biphosphonat, estrogen). Thuốc alendronate nằm trong nhóm thuốc chống hủy xương biphosphonat.
Chia sẻ bí quyết chăm sóc SỨC KHỎE cho mọi nhà! | |
Cẩn thận với thuốc chống loãng xương biphosphonatLoãng xương là bệnh của tuổi già đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh. ở những người này, quá trình hủy xương lớn hơn quá trình tạo xương. Thuốc chống loãng xương bao gồm loại kích thích việc tạo xương (ví dụ như teriparatid) và loại thuốc ức chế sự hủy xương (ví dụ các biphosphonat, estrogen). Thuốc alendronate nằm trong nhóm thuốc chống hủy xương biphosphonat. Loãng xương là bệnh của tuổi già đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh. ở những người này, quá trình hủy xương lớn hơn quá trình tạo xương. Thuốc chống loãng xương bao gồm loại kích thích việc tạo xương (ví dụ như teriparatid) và loại thuốc ức chế sự hủy xương (ví dụ các biphosphonat, estrogen). Thuốc alendronate nằm trong nhóm thuốc chống hủy xương biphosphonat.
Biphosphonat được kết gắn vào chất khoáng xương rồi phóng thích rất chậm khi xương bị các tế bào hủy xương (còn gọi là hủy cốt bào) tiêu hủy. Nó còn chẹn hiện tượng prenyl-hóa, kết quả là ngăn chặn lại tín hiệu việc tổ chức sắp xếp bờ nham nhở, bào quan làm hủy xương. Do tác dụng này thuốc làm giảm được khoảng 50% chu chuyển xương, tăng mật độ chất khoáng xương, giảm nguy cơ gãy xương đùi ở phụ nữ mãn kinh.
Nếu điều trị 10 năm liền thì mật độ chất khoáng xương tăng 13,7% ở xương sống, xương thắt lưng; 10,3% ở mấu chuyển; 5,4% ở cổ xương đùi, 6,7% ở phần trên xương đùi. Mật độ chất khoáng xương càng cao thì xương càng cứng, chịu đựng được các lực ép mạnh nhưng khi xương khoáng hóa quá nhiều và thuần nhất quá cao thì sẽ giòn, kém dẻo dai, dễ nứt vỡ hay tổn thương. Sau khi ngừng dùng alendronate, vẫn duy trì trong khoảng thời gian khá dài sự tăng mật độ chất khoáng xương, nhưng điều có lợi là không bao giờ tăng quá giới hạn bình thường do đó không đáng ngại tác dụng phụ nói trên. Cũng cần lưu ý rằng sự giảm nguy cơ gãy xương là do giảm chu chuyển xương hơn là do tăng mật độ chất khoáng xương.
Bên cạnh những ưu điểm này thuốc cũng có một số nhược điểm:
- Gây viêm, loét, trợt nhưng rất hiếm khi làm thủng thực quản. Lúc uống không được nhai hay cắn vỡ viên thuốc ra, không được ngậm lâu trong miệng mà phải uống với một cốc đầy nước, sau khi uống ít nhất là trong 30 phút không được nằm, không uống trước khi đi ngủ hoặc khi còn nằm trên giường. Tất cả những điều này nhằm cho thuốc chạy nhanh xuống dạ dày và giảm điều kiện gây ra các tác dụng ngoại ý tại thực quản. Khi có các biểu hiện khó nuốt, đau xương ức, ợ nóng phải ngừng dùng thuốc và báo ngay cho thầy thuốc biết. Nếu dùng không đúng chỉ dẫn hoặc không xử lý sớm những biểu hiện nói trên thì tác dụng ngoại ý xảy ra trên thực quản có thể trở nên nghiêm trọng.
- Thuốc mới được ghi nhận có thể có tiềm năng gây loét dạ dày tuy rất hiếm gặp. Ðể đảm bảo an toàn cần thận trọng với những người có vấn đề về đường tiêu hóa hay vốn có sẵn các bệnh đó.
- Thuốc có thể làm giảm nồng độ canxi huyết. Do đó trước khi dùng nên điều chỉnh tình trạng canxi huyết.
- Các thuốc khác như thuốc bổ sung canxi, thuốc chống acid... có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu alendronate. Sau khi uống nó ít nhất là nửa giờ mới được uống các thuốc trên.
- Chưa có thông tin về tính an toàn của thuốc đối với phụ nữ có thai, đang cho con bú và trẻ em nên không được dùng thuốc cho các đối tượng này.
- Thuốc được dùng điều trị trong một thời gian dài. Cần chú ý đến điều kiện cần thiết để theo đuổi.
Tóm lại, alendronate là thuốc có nhiều hiệu quả với bệnh loãng xương nhưng cũng là thuốc khó dùng. Nó là loại thuốc bắt buộc phải dùng theo đơn, ngay cả lúc có sẵn thuốc biếu trong tay cũng cần tham khảo ý kiến và cần thầy thuốc theo dõi, không nên tự ý dùng.
DS. Hà Thủy Phước
Báo Sức khỏe đời sống
| 
